De heidebrand van 24 juli 2018

De brand – wat is er precies gebeurd?
Op dinsdag 24 juli werden medewerkers van het Park aan het begin van de middag gewaarschuwd door een voorbijganger, die meldde dat er iemand brand aan het stichten was aan de rand van het Park. Wij zijn groot uitgerukt; in zulke situaties, zeker met de droogte en de huidige omstandigheden in de natuur, krijgt zo’n melding de allerhoogste prioriteit. Iedereen legt zijn of haar reguliere werkzaamheden neer om indien nodig bij te dragen aan het proces rondom de brand. Verschillende medewerkers zijn zo snel mogelijk ter plekke gegaan, om te kijken of de verdachte persoon in kwestie nog getraceerd en aangehouden zou kunnen worden.
Vrijwel direct na aankomst van de eerste medewerkers is er iemand aangehouden en overgedragen aan de politie. Wij hebben ons verder gefocust op de brand. Alle collega’s ter plekke zijn direct aan de slag gegaan met het begeleiden van de brandweer, door middel van het openen van de poorten en het gidsen van de brandweer naar de juiste plek. 

Hoe gaan wij om met brand?
Het proces ging tijdens deze brand grofweg als volgt:

• Een leidinggevende van het Park meldt zich bij de officier van dienst van de brandweer. Hij of zij overlegt wat er nodig is zodat de brandweer zijn werk kan doen, wetende dat de brandweer altijd verantwoordelijk is. Medewerkers van het Park weten waar brandbaar materiaal staat in het veld, en waar de primaire focus gelegd moet worden, uiteraard te allen tijden in goede samenspraak met de brandweer zelf.
• Daarna wordt er volop ingezet op het gidsen van de brandweer, het afzetten van de nabijgelegen wegen en fietspaden en het informeren van bezoekers. Materialen die hiervoor nodig zijn, zoals afzetlint en stekpaaltjes, zijn altijd standaard aanwezig in de auto’s van de medewerkers van het Park. Het gebied wordt ruim afgezet zodat er geen bezoekers bij de brand in de buurt kunnen komen en de brandweer rustig en veilig zijn werk kan doen.
• Nadat het sein brandmeester is gegeven, als de rust is wedergekeerd, wanneer het proces met nablussen en andere noodzakelijkheden is voltooid, wordt de schade opgenomen, en wordt er geëvalueerd. We leggen precies vast waar de brand is geweest, zodat we de gevolgen voor de natuur ook kunnen meten.

Wat zijn de gevolgen?
Natuurlijk zorgt een brand altijd voor maatschappelijke onrust, zeker in een zeer droge periode zoals die we nu meemaken. Met name de rook zorgt voor bezorgdheid bij omliggende campings, huisjesparken, hotels, bedrijven en natuurlijk ook bij de omwonenden. Omgaan met deze partijen is primair een taak voor de brandweer, die het ook deze keer prima heeft ondervangen. Er was gelukkig geen direct gevaar.
De gevolgen voor het Park zijn bij een brand wel aanzienlijk. Er is materiele schade aan de rasters, de zandwegen kunnen kapot gereden worden door de brandweerauto’s, maar belangrijker is de schade aan de natuur. Deze is tweeledig:

1. Gewassen verbranden, waardoor de meest kwetsbare beestjes ook verbranden. Denk hierbij aan insecten, amfibieën en reptielen, die niet snel genoeg kunnen vluchten. Deze beestjes hebben door de brand geen leefgebied meer.
2. De zware brandweerauto’s rijden het terrein in, wat zorgt voor bodemverdichting. In het meest extreme geval kun je hierdoor andere plantengroei krijgen. Dit is een eeuwenlang proces in de bodem, waar de duur van een mensenleven weinig op voorstelt.

Aan deze schade kunnen wij niks veranderen, de natuur moet zichzelf herstellen. Hoe de natuur precies terug komt zal de tijd vanzelf uitwijzen. We hebben met deze brand erg veel geluk gehad dat het vuur niet is overgeslagen naar het bos, wat naast dit stuk heide is gelegen. “Kronenvuur” is erg lastig te bestrijden en verspreidt zich razendsnel. In dat geval waren de gevolgen een stuk minder goed te overzien geweest.  

Wat doen wij aan preventie?
Dit soort natuurrampen nemen wij mee in de reguliere bedrijfsvoering, we bereiden ons als organisatie voor op dergelijke situaties. Maar, we beseffen ons ook; je kunt je nooit 100% op dit soort dingen voorbereid zijn. We vertrouwen er op dat medewerkers verstandig handelen, binnen hetgeen wat ze weten en geleerd hebben. Vanuit een soort automatisme nemen de collega’s van Bedrijfsvoering de lead in de situatie, waardoor we snel en accuraat kunnen handelen. 
Gezond verstand zorgt er eigenlijk altijd voor dat de collega’s datgene doen wat op dat specifieke moment gewenst is. Er is vanzelfsprekend een BHV (bedrijfshulpverlening)-organisatie binnen het bedrijf, die natuurbrand onder de aandacht heeft. Deze organisatie is er altijd, 24 uur per dag, 365 dagen per jaar. We zorgen er altijd voor dat iemand dienst heeft, en wanneer er bij hoge uitzondering geen reguliere BHVer aanwezig is, neemt de dienstdoend jachtopziener de waarneming over.

Bedankt
Dankzij de snelle en accurate reactie van de brandweer, zowel in de lucht als op de grond, loonwerkers uit de omgeving, de politie en onze eigen mensen die heel snel samenwerking opzochten, hebben we deze brand in de hand kunnen houden. Er is op tijd opgeschaald, de ernst van de situatie is op tijd ingezien. We zijn alle partijen die meegeholpen hebben om de brand zo snel mogelijk te bestrijden erg dankbaar.
Desondanks is er toch 4 hectare natuur verbrand.

Hoe handelen als u iets ziet?
Bent u als bezoeker in het Park en ziet u een verdachte activiteit, of zelfs brand? Bel eerst 112, en daarna het alarmnummer van het Park. Dit nummer staat op alle routepaaltjes, routekaarten en op de fietspaden, en brengt u direct in contact met het Bezoekerscentrum. Ga niet staan kijken, breng uzelf direct in veiligheid. Het vuur kan zich enorm snel verspreiden. Op deze manier beschermen we met zijn allen de prachtige en diverse natuur in het Park, om samen nog vele jaren van te kunnen genieten.